Almanya, Hollanda, ABD ve Türkiye Lojistik Altyapı Karşılaştırması Veriler Ne Diyor?
- 19 Tem
- 2 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 5 gün önce
Lojistik altyapı, bir ülkenin ihracat ve ithalat performansını doğrudan etkileyen kritik bir faktördür. Dünya ekonomisinde rekabet gücü yüksek ülkelerin, lojistik süreçleri ne kadar hızlı, güvenilir ve maliyet etkin yürüttüğü, ihracatçı firmaların dünya pazarlarındaki başarısını belirleyen anahtar unsur oluyor. Peki, Türkiye’nin lojistik altyapısı Almanya, Hollanda ve ABD gibi lojistikte önde gelen ülkelerle kıyaslandığında nasıl bir tablo çiziyor? Bu yazıda, World Bank Logistics Performance Index (LPI) ve OECD verilerini kullanarak; gümrük süresi, liman verimliliği ve hinterland bağlantıları açısından dört ülkeyi kıyaslayacağız.
Gümrük Süresi Ticaretin İlk Sınavı
Gümrükte hızlı ve sorunsuz işlemler, lojistik zincirinin hızını ve maliyetini doğrudan etkiler.
Almanya ve Hollanda, Avrupa'nın en iyi gümrük sistemlerinden bazılarına sahip. Gümrük işlemleri genellikle dijitalleşmiş, risk bazlı denetimlerle hızlandırılmış. Bu sayede ortalama gümrük süresi 1-2 gün arasında seyrediyor.
ABD, karmaşık ve federal yapıya rağmen yüksek teknoloji altyapısı ile ortalama 2-3 gün civarında.
Türkiye ise süreçte halen manuel ve bürokratik engeller nedeniyle 4-6 gün arasında gümrükte kalış süresi görülebiliyor. Bu da ihracatçı için maliyet ve zaman kaybı demek.
World Bank LPI 2023 verilerine göre; gümrük süresi performansında Almanya ve Hollanda 4.2/5 puan ile başı çekerken, ABD 3.9, Türkiye ise 3.1 seviyesinde bulunuyor.
Liman Verimliliği
Limanlar, uluslararası ticaretin kalbi ve lojistik zincirinin ana geçiş noktalarıdır.
Rotterdam Limanı (Hollanda), Avrupa’nın en büyük limanı olarak yüksek teknoloji otomasyon, hızlı konteyner elleçleme kapasitesiyle öne çıkıyor. Ortalama bekleme süresi 6-8 saat arası.
Hamburg Limanı (Almanya), teknolojik altyapısı ve hinterland bağlantılarıyla Avrupa’nın ikinci büyük lojistik merkezlerinden. Bekleme süresi 8-10 saat.
ABD’nin Los Angeles Limanı, yoğunluk ve konteyner trafiğine rağmen otomasyon ve geniş hinterland ağı sayesinde liman verimliliği üst seviyede, ortalama bekleme süresi 8-12 saat.
Türkiye’deki limanlar (özellikle Mersin ve Ambarlı), son yıllarda yatırımlarla gelişse de ortalama bekleme süreleri 18-24 saati bulabiliyor. Özellikle altyapı yetersizliği ve planlama sorunları verimliliği etkiliyor.
OECD raporu liman verimliliğinde Hollanda’yı 4.5/5 ile zirvede gösterirken Almanya 4.3, ABD 4.1 ve Türkiye 3.0 puanla yer alıyor.
Hinterland Bağlantıları
Liman ve sınır kapılarından sonra yükün hızla iç pazara ya da dış pazarlara dağıtılması gerekiyor. Bu noktada demiryolu, karayolu ve nehir taşımacılığı devreye giriyor.
Almanya, güçlü demiryolu ağı ve Avrupa’nın merkezinde bulunması nedeniyle hinterland bağlantılarında sınıf atlamış durumda. Çok modlu taşımacılık yaygın, dağıtım ağları yüksek entegrasyonlu.
Hollanda da benzer şekilde Avrupa’nın ulaşım merkezi, hem deniz hem kara hem de demiryolu altyapısını efektif kullanıyor.
ABD coğrafi büyüklüğüne rağmen yüksek altyapı yatırımları ile özellikle karayolu taşımacılığında öncü.
Türkiye, son yıllarda hızlı otoyol yatırımları yapmış olsa da demiryolu ve kendi denizyolları kullanımı hala düşük. Bu da yük dağıtımında Türkiye’nin hız ve maliyet açısından dezavantaj yaşamasına yol açıyor.
Veriler net gösteriyor ki, Almanya, Hollanda ve ABD gibi ülkeler lojistik altyapısını teknolojik dönüşümle hızlandırırken, Türkiye henüz tam kapasiteye ulaşamamıştır.
Dijitalleşme ve otomasyon özellikle gümrük işlemlerinde Türkiye için öncelik olmalı.
Liman altyapısının genişletilmesi ve modernizasyonu, bekleme sürelerini kısaltabilir.
Hinterland bağlantılarının güçlendirilmesi, demiryolu entegrasyonu ve çok modlu taşımacılık Türkiye lojistiğinin maliyet ve hız sorunlarını çözebilir.
Bu gelişmeler, Türkiye’nin lojistikte rekabet gücünü artırıp ihracatçı firmaların dünya pazarında daha hızlı ve verimli hareket etmesine imkan sağlayacaktır.
Kaynaklar:
World Bank Logistics Performance Index 2023
OECD Transport Infrastructure Reports 2022
Uluslararası Gümrük ve Lojistik Raporları
Yorumlar